Trong khuôn khổ năm Nga tại Việt Nam và năm Việt Nam tại Nga 2019-2020, Đoàn muá dân gian nước cộng hòa Bashkortostan thuộc Liên bang Nga đã có mặt tại Việt Nam từ ngày 28/11 đến ngày 5/12 để thực hiện tour lưu diễn tại Hà Nội, Đà Nẵng và TPHCM. Trong chương trình lưu diễn này, đoàn đã dành trọn một buổi sáng để đến Nhà hát Nhạc Vũ Kịch Việt Nam (VNOB) tham gia một chương trình giao lưu và học các điệu múa dân gian của Việt Nam.
Có mặt tại trụ sở của VNOB từ 9.30 sáng, gần 50 nghệ sỹ trẻ của Đoàn múa dân gian nước cộng hòa Bashkortostan, dưới sự dẫn dắt của Giám đốc Almaz Saiatov, đã được lãnh đạo VNOB đón tiếp một cách chu đáo, với bài phát biểu chào mừng của ông Đỗ Hoàng Phương, Phó Giám đốc Nhà hát. Ông Phương đã nhấn mạnh đến mối quan hệ bền chặt giữa hai nước nói chung, cũng như sự hỗ trợ của Liên bang Nga trong lĩnh vực đào tạo các nghệ sĩ múa của Việt Nam nói riêng. Ông cũng hy vọng các bạn Nga sẽ có buổi trải nghiệm về múa dân gian Việt Nam thú vị và hiệu quả.
Tiếp đó, các nghệ sĩ Nga đã được tham gia tìm hiểu và học 3 điệu múa dân gian của Việt Nam, trong đó có điệu múa ngón tay và múa quạt của người Kinh và 1 điệu múa của người Khơ Mú. Các nghệ sĩ trẻ của Đoàn đã rất thích thú khi được chứng kiến sự mềm mại, đầy chất thơ và khéo léo của những ngón tay trong điệu múa. Bên cạnh đó, đoàn cũng được giới thiệu về nét đẹp văn hóa của người Việt thông qua trang phục và phong cách biểu diễn múa.
Ông Almaz Saitov, Giám đốc Đoàn muá dân gian nước cộng hòa Bashkortostan thuộc Liên bang Nga, cho biết: “Chúng tôi rất vui được có mặt ở Việt Nam để tham gia chương trình văn hóa trong khuôn khổ năm chéo giữa hai nước Việt Nam và Liên bang Nga. Tại VNOB, chúng tôi có cơ hội được học tập, tìm hiểu và trải nghiệm thực tế những điệu múa dân gian của đất nước các bạn. Tôi hy vọng mối quan hệ của hai nước nói chung và hai đoàn nói riêng sẽ ngày càng phát triển”.
Trong 3 ngày cuối tháng 11 vừa qua, Nhà hát Nhạc Vũ Kịch Việt Nam (VNOB) đã tổ chức workshop về Opera cho các nghệ sĩ thuộc đoàn Hát với sự dẫn dắt của đạo diễn nổi tiếng người Đức, Beverly Blankenship.
Lấy bối cảnh thực tế từ vở nhạc kịch nổi tiếng Trường học tình yêu (Cosi fan Tutte) của nhạc sĩ thiên tài Mozart, đạo diễn Beverly Blankenship đã đưa các nghệ sĩ Opera của VNOB xử lý từng trường đoạn. Tập trung chủ yếu vào khả năng sáng tạo của các nghệ sĩ Opera, bà Beverly Blankenship đã hướng dẫn nhiều kỹ năng trình diễn hiện đại, áp dụng các tình huống khác nhau trong cùng một vấn đề. Trong suốt 3 ngày diễn ra workshop, các nghệ sĩ của VNOB đã học hỏi được rất nhiều, đặc biệt là khả năng sáng tạo và tự tin thực hiện vai diễn của mình. NSƯT Nguyễn Mạnh Dũng, Phó trưởng đoàn Hát của VNOB, cho biết: “Đây là cơ hội rất quý cho các nghệ sĩ Opera của Việt Nam nói chung và VNOB nói riêng, đặc biệt là các nghệ sĩ trẻ chưa có cơ hội được tham gia vở nhạc kịch Trường học tình yêu, được trải nghiệm và thử thách bản thân”.
Còn đạo diễn Beverly Blankenship thì rất vui trước thành quả đào tạo và chia sẻ kinh nghiệm của mình với các nghệ sĩ của VNOB. Bà chia sẻ: “Tôi rất hạnh phúc khi được quay trở lại Việt Nam để hướng dẫn cho các nghệ sĩ của Nhà hát. Sau những thành công của các vở diễn trước đây, với khả năng và kinh nghiệm, cộng thêm những kỹ năng mới có được tại workshop này, tôi hy vọng VNOB sẽ tiếp tục cho ra mắt khán giả những vở nhạc kịch nổi tiếng trong thời gian tới”.
Là người đưa ra ý tưởng tổ chức workshop này, NSƯT Trần Ly Ly, Q. Giám đốc VNOB, khẳng định “VNOB sẽ tiếp tục sự nghiệp đưa nghệ thuật hàn lâm nói chung và Opera nói riêng tiệm cận ngày càng gần hơn với công chúng. Mà để làm được điều đó, đào tạo kỹ năng và được lắng nghe kinh nghiệm từ các đạo diễn nổi tiếng thế giới là điều cần thiết. Chúng tôi sẽ tiếp tục tổ chức những workshop như thế này không chỉ ở Opera, mà còn cả ở Ballet và dàn nhạc của VNOB”.
Nhằm tìm hiểu thị trường và đẩy mạnh nhu cầu mở rộng quan hệ quốc tế, gần đây, đoàn cán bộ Nhà hát Nhạc Vũ Kịch Việt Nam (VNOB) do NSƯT Trần Ly Ly, Q. Giám đốc Nhà hát dẫn đầu, đã tham dự Hội nghị Ủy ban Múa châu Á 2019, tổ chức tại Trung tâm văn hóa châu Á (ACC) – thành phố Gwangju và bước đầu kết nối với các tổ chức quốc tế cũng như các nước trong khu vực và châu lục.
Hội nhập với nghệ thuật múa châu lục
Hội nghị Ủy ban Múa châu Á là một trong những hoạt động rất có ý nghĩa trong việc kết nối, duy trì và phát triển nghệ thuật Múa của châu lục lên tầm cao mới cũng như tạo sự gắn kết giữa các quốc gia châu Á thông qua môn nghệ thuật này. Những hoạt động này trong tương lai sẽ được phát triển tốt hơn nữa và tạo cơ hội để các nước nâng cao bản sắc văn hóa thông qua nghệ thuật múa, từng bước đưa múa truyền thống giao thoa với múa đương đại để hội nhập vào thế giới.
Hội nghị Ủy ban Múa châu Á (ACC) diễn ra thường niên với khá nhiều hoạt động, trong đó chủ yếu là tổng kết hoạt động của Ủy ban trong năm trước, xem xét về việc sửa đổi, bổ sung một số Điều trong Điều lệ, trao đổi và thống nhất kế hoạch hoạt động của năm. Tham dự Hội nghị 2019 có 45 đại biểu – đại diện cho các nước Bhutan, Brunei, Cambodia, Indonesia, Malaysia, Myanmar, Philippines, Singapore, Sri Lanka, Việt Nam và nước chủ nhà Hàn Quốc, Viện Văn hóa châu Á đặt tại Hàn Quốc, Trung tâm Văn hóa châu Á. Ngoài ra, còn có đại diện thành phố Gwangju, phóng viên và đại diện các nghệ sĩ tham gia biểu diễn.
Trong năm 2019, ACC đã thành công trong việc hỗ trợ cho 5 biên đạo đến từ Hàn Quốc, Malaysia, Philippines trong một dự án mang tên Choreographer Lab. Theo đó, các biên đạo được hỗ trợ ăn, ở, đi lại, người hướng dẫn để biến ý tưởng của mình thành tác phẩm múa đương đại tại thành phố Gwangju, Hàn Quốc trong thời gian 3 tháng. Toàn bộ 5 tác phẩm đã được trình diễn trong chuỗi sự kiện của Hội nghị lần này.
Về Điều lệ, các thành viên nhất trí sửa đổi một số Điều trong Điều lệ hoạt động của Ủy ban Múa châu Á. Nét sửa đổi đặc biệt nhất tại Hội nghị năm nay là nếu thành viên trong Ủy ban Múa châu Á vắng mặt trong 2 năm liên tục không có lý do thì thành viên đó coi như rút khỏi Ủy ban; ACC sẽ thành lập nhóm Phản ứng nhanh để đảm bảo việc thực hiện các kế hoạch đạt hiệu quả cao theo đánh giá của các chuyên gia múa châu Á phân tích. Nhiệm kỳ hoạt động của thành viên nhóm này là 2 năm. Nhóm sẽ họp 3 tháng/1 lần. Nhóm sẽ bao gồm nghệ sĩ, các nhà tổ chức festival, các nhà phê bình và đại diện của Viện nghiên cứu văn hóa châu Á.
Trong kế hoạch hoạt động của năm 2020, Ủy ban Múa châu Á đặc biệt chú trọng vào Hội thảo mang tính học thuật về múa châu Á (Asian Dance Symposium), tiếp tục dự án Choreographer Lab và lần đầu tiên giới thiệu các chương trình của Công ty múa châu Á tại châu Âu.
Sự khởi đầu ấn tượng của VNOB
Trong khuôn khổ chương trình, VNOB đã tham gia tích cực các hoạt động của Hội nghị. Bên cạnh việc được mời chia sẻ kinh nghiệm tổ chức một số sự kiện múa đương đại cùng với Viện Goethe (Đức) và Trung tâm văn hóa Pháp (L’Space), đại diện của Việt Nam đã đóng góp ý kiến sửa đổi, bổ sung luật, Điều lệ và xây dựng kế hoạch hoạt động cho năm 2020.
Nhân dịp này, Đoàn đã gặp và làm việc với Giám đốc nghệ thuật của Công ty Múa châu Á, Chủ tịch ACC, đại diện Singapore, Campuchia… để trao đổi về việc tăng cường hợp tác trong thời gian tới và dự kiến phối hợp tổ chức một số sự kiện. Đặc biệt là đại diện của Việt Nam được mời tham gia vào Nhóm Phản ứng Nhanh của Ủy ban Múa châu Á.
Cũng trong Hội nghị này, Chủ tịch ACC và Giám đốc nghệ thuật của Công ty Múa châu Á đề xuất việc Việt Nam và Philippines sẽ đăng cai một Festival múa châu Á (Asian Dance Festival) trong tương lai vì nhận thấy hai nước có đủ điều kiện, đáp ứng được yêu cầu tổ chức sự kiện này.
Chiều 25/9, Nhà hát Nhạc Vũ Kịch Việt Nam đã tổ chức gặp gỡ báo chí để thông báo về các hoạt động nhân dịp kỷ niệm 60 năm thành lập Nhà hát và công diễn hai tác phẩm lớn của Việt Nam và thế giới là vở nhạc kịch Người tạc tượng và vở vũ kịch Hồ Thiên Nga.
Nhà hát Nhạc Vũ Kịch Việt Nam (VNOB) là đơn vị sự nghiệp công lập trực thuộc Bộ VH,TT&DL, có chức năng biểu diễn nghệ thuật nhạc kịch (Opera), vũ kịch (Ballet) được thành lập ngày 6/8/1959.
Ngay từ khi thành lập, Nhà hát Nhạc Vũ Kịch Việt Nam đã luôn nhận được sự quan tâm chỉ đạo của Đảng, Nhà nước và của Chủ tịch Hồ Chí Minh khi Người trực tiếp chỉ huy dàn nhạc giao hưởng và dàn hợp xướng hát Bài ca Kết đoàn ngày 3/9/1960 tại Hà Nội.
Trải qua 60 năm xây dựng và phát triển, Nhà hát Nhạc Vũ kịch Việt Nam đã đạt được nhiều thành tích lớn trên các sân khấu trong nước, quốc tế và vinh dự được nhận giải thưởng của Nhà nước với hình thức và mức độ khác nhau, đóng góp tích cực vào việc phát triển sự nghiệp Văn hóa nghệ thuật của Việt Nam. Nhân kỷ niệm 60 năm, Nhà hát Nhạc Vũ Kịch Việt Nam một lần nữa được Đảng và Nhà nước ghi nhận trao tặng Huân chương Lao động hạng Nhì.
Nhân kỷ niệm 60 năm Ngày thành lập, Nhà hát Nhạc Vũ Kịch Việt Nam sẽ tổ chức công diễn hai tác phẩm lớn của Việt Nam và thế giới là vở nhạc kịch “Người tạc tượng” của tác giả – nhạc sĩ Đỗ Nhuận và vở vũ kịch “Hồ thiên nga”.
Đã gần 50 năm trôi qua, kể từ khi công bố lần đầu tiên (2/9/1971), vở “Người tạc tượng” của tác giả – nhạc sĩ Đỗ Nhuận mới được VNOB phục dựng trở lại và công diễn phục vụ khán giả.
Con trai tác giả – nhạc sĩ Đỗ Nhuận – nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân sẽ nhận lãnh vai trò chỉ huy, đạo diễn âm nhạc. Đảm nhận vị trí đạo diễn là NSƯT Trần Lực, họa sĩ Hoàng Hà Tùng thiết kế mỹ thuật, NSND Hồng Phong chịu trách nhiệm đạo diễn múa. Các diễn viên gạo cội NSƯT Mạnh Dũng, Tố Loan, Bùi Trang đảm nhận các vai nặng ký trong “Người tạc tượng” như Thạch Sơn, H’ Nuôn – Con gái già làng Aêpông,…
Nội dung xuyên suốt của “Người tạc tượng” chủ yếu nói về tình yêu một thời khói lửa, sự thủy chung và tình yêu đất nước, chứ không quá nhấn mạnh vào sự mất mát của con người hay khốc liệt trong cuộc chiến.
Nếu như “Người tạc tượng” là tác phẩm đỉnh cao của Việt Nam thì “Hồ thiên nga” lại là một trong những kiệt tác nghệ thuật thế giới. Hơn 30 năm trôi qua, Ballet Việt chưa thể trình diễn một cách đầy đủ “Hồ thiên nga” mà chỉ là những trích đoạn nhỏ, lẻ hoặc mời đoàn Ballet Nga sang trình diễn.
Với phiên bản Việt, “Hồ thiên nga” vẫn được dựng theo trường phái Nga nhưng có sự xen kẽ, pha trộn những điểm nhấn, tạo nên nét độc đáo riêng.
Nhà hát Nhạc Vũ Kịch Việt Nam cho biết, sẽ có hàng trăm nghệ sĩ, diễn viên của Nhà hát và Học viện Múa Việt Nam cùng đóng góp tâm huyết, tình yêu nghệ thuật cho vũ kịch này. Đặc biệt, với sự hợp tác của nhóm thiết kế EllieVu, phục trang sẽ đem đến cho “Hồ thiên nga” vẻ đẹp lộng lẫy của hoàng gia Nga cùng sự bí ẩn đầy ma thuật của họa tiết hoa sen Việt.
NSƯT Trần Ly Ly, Quyền Giám đốc Nhà hát Nhạc Vũ Kịch Việt Nam chia sẻ: “Việc dựng vở Hồ thiên nga phiên bản 2019 là một quyết định táo bạo đối với lãnh đạo và toàn bộ cán bộ, nghệ sĩ Nhà hát Nhạc Vũ Kịch Việt Nam. Bởi lẽ không chỉ đòi hỏi đầu tư về tiền bạc, Hồ thiên nga còn đòi hỏi sự tập trung cao độ của toàn bộ dàn diễn viên, nghệ sĩ của nhà hát với 60 nghệ sĩ tham gia dàn nhạc chơi live suốt vở cùng gần 100 diễn viên múa. Thời gian tập luyện cũng kéo dài 6 tháng”.
Theo kế hoạch, vở nhạc kịch “Người tạc tượng” của cố nhạc sĩ Đỗ Nhuận sẽ được biểu diễn vào tối 5 và 10 /10 và vũ kịch “Hồ thiên nga” sẽ được biểu diễn vào tối 7, 12 và 13/10 tại Nhà hát Lớn Hà Nội.
Tạo điều kiện cho các cháu thiếu niên, nhi đồng được giao lưu và hiểu biết thêm về truyền thống văn hóa Việt Nam nói riêng và phương Đông nói chung, cũng như tổ chức thêm một hoạt động nằm trong chuỗi chương trình kỷ niệm 60 năm Nhà hát Nhạc Vũ Kịch Việt Nam (1959-2019), đêm 13-9 vừa qua, nhân dịp Rằm Trung thu, Công đoàn Nhà hát Nhạc Vũ Kịch Việt Nam (VNOB) đã tổ chức chương trình “Đêm Trung thu yêu thương” tại trụ sở Nhà hát .
Đến dự chương trình có phó Giám đốc VNOB Đỗ Hoàng Phương và Phan Văn Đức, Chủ tịch Công đoàn Hà Ngọc Thiện, cùng hơn 50 cháu thiếu niên, nhi đồng và các gia đình. Công đoàn đã đưa ra ý tưởng tổ chức Chợ quê để các cháu có cơ hội tìm hiểu cuộc sống thực tế thông qua quầy bán những đồ ăn mang đậm nét truyền thống của Việt Nam như bánh tẻ, bánh đúc, bánh rán, nem, bánh xu xuê, bánh bao… Bên cạnh đó, các cháu còn được trực tiếp làm bánh dẻo để hiểu biết thêm về Đêm Trung thu.
Không chỉ dừng lại ở các trò chơi mua bán tại chợ quê hay làm bánh, các cháu còn được tham gia các trò chơi nghệ thuật dưới sự dẫn dắt của ca sĩ Đào Tố Loan và ca sĩ Bùi Thu Trang và một số nghệ sĩ khác.
Chương trình đã nhận được sự ủng hộ nhiệt tình của các cán bộ công đoàn VNOB cũng như sự chung vui của các cháu thiếu niên, nhi đồng. Hầu hết các cháu đều rất thích chương trình và tham gia một cách nhiệt tình.
Với “Đêm Trung thu yêu thương”, Công đoàn VNOB đã tạo thêm một điểm nhấn mới trong chuỗi hoạt động kỷ niệm 60 năm Thành lập Nhà hát Nhạc Vũ Kịch Việt Nam.
Thông báo này thay cho giấy mời chính thức trong trường hợp vì những lý do khách quan, giấy mời không đến tay người nhận.
Kính mời các cán bộ, nghệ sĩ, diễn viên, nhân viên, người lao động đã từng làm việc tại Nhà hát Nhạc Vũ Kịch Việt Nam (VNOB) đến tham dự Lễ kỷ niệm 60 năm Thành lập Nhà hát.
Thời gian: Ngày 06 tháng 10 năm 2019
Địa điểm: Nhà hát Lớn Hà Nội
Chương trình
8h15 – 9h15: Đón tiếp đại biểu
9h15 – 9h25: Tuyên bố lý do, giới thiệu đại biểu
9h25 – 9h45: Phóng sự “60 năm thành lập Nhà hát Nhạc Vũ kịch Việt Nam”
9h45 – 9h50: Phát biểu của Giám đốc Nhà hát
9h50 – 10h15: Lễ trao thưởng và vinh danh
Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp Văn hóa, Thể thao và Du lịch”
– Danh hiệu “Chiến sĩ Thi đua cấp Bộ”
– Bằng khen của Bộ trưởng Bộ VH,TT&DL cho các cá nhân
– Vinh danh tập thể và cá nhân đạt giải thưởng Liên hoan “Tiếng hát Đường 9 xanh”
– Vinh danh NSND, NSƯT
– Vinh danh các thế hệ lãnh đạo
10h15 -10h25: Phát biểu của Đại diện cán bộ, nghệ sỹ đã nghỉ hưu
Phát biểu của Đại diện cán bộ, nghệ sỹ đang công tác
10h25: Kết thúc
Tiệc chiêu đãi (Tầng 3, Buffet SEN – 60 Lý Thái Tổ. Đối diện Nhà hát Lớn Hà Nội).
(Chinhphu.vn) – Nghệ thuật hàn lâm với nhạc giao hưởng, hợp xướng và múa ballet nhận được nhiều sự quan tâm của Bác Hồ ngay từ ngày đầu thành lập.
Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn quan tâm, chăm lo tập hợp mọi lực lượng, mọi người yêu nước, tiến bộ dưới ngọn cờ của Đảng, của dân tộc, trong đó Người dành nhiều tình cảm và rất quan tâm đến đội ngũ trí thức, văn nghệ sĩ nước ta.
Trong số các môn nghệ thuật, ballet được Bác Hồ quan tâm từ những ngày đầu mới được đưa về Việt Nam.
Năm 1959, ballet được dạy trong Trường Điện ảnh cùng với các môn khác như diễn viên, đạo diễn… Ngày 10/2/1960, Bác bất ngờ đến thăm trường (lúc đó đặt tại số 7 Trần Phú, Hà Nội). Cùng với việc hỏi thăm tình hình học tập của các học viên, Bác Hồ đã dừng lại giữa nhóm tập ballet. Bác hỏi thăm tình hình học tập của các học viên, nhắc nhở và động viên các cháu học tập tốt hơn.
Bác còn hướng dẫn các học viên nói năng sao cho dễ hiểu như khi một học viên trả lời Bác là “tập vũ”, Bác đã sửa lại là “múa”, hay nên dùng các chữ “tiểu phẩm” hay “trích đoạn” để công chúng hiểu dễ hơn.
Bác luôn đề cao vai trò, thể hiện trân trọng và động viên đội ngũ làm nghệ thuật đóng góp vào sự nghiệp cách mạng của dân tộc. Bác thường nói: “Văn hóa nghệ thuật cũng là một mặt trận. Anh chị em là chiến sĩ trên mặt trận ấy”. Chính sự quan tâm sâu sắc đó đã dẫn dắt đội ngũ văn nghệ sĩ đi theo cách mạng, đem trí tuệ, tài năng và nhiệt tình cống hiến cho đất nước, dân tộc.
Không chỉ quan tâm đến các diễn viên múa ballet, Người cũng dành nhiều tình cảm cho các nghệ sĩ dàn nhạc giao hưởng và hợp xướng.
Nhớ lại đêm diễn ngày 3/9/1960 tại Công viên Bách thảo (Hà Nội) trong chương trình kỷ niệm Đảng Lao động Việt Nam, Nhạc sĩ Phú Ân kể lại: “Lúc đó, Dàn nhạc Giao hưởng của Nhà hát Nhạc Vũ Kịch Việt Nam (VNOB) (lúc đó được gọi là Dàn nhạc Giao hưởng Việt Nam) có 114 thành viên, cùng với dàn hợp xướng quốc gia 120 người, cùng với mấy trăm học sinh của Hà Nội, Thành Đoàn, trường Hoa kiều đang biểu diễn.
Bác Hồ bất ngờ xuất hiện trong bộ quần nâu, áo lụa trắng, dép cao su. Bác đề nghị dàn nhạc chuẩn bị bài Kết đoàn. Mọi người xúc động, sung sướng ngỡ ngàng, cùng hát vang bài ca trong giây phút ý nghĩa lắng đọng. Theo nguyện vọng của mọi người, Bác đứng lên bục chỉ huy, cầm đũa bắt nhịp bài ca Kết đoàn. Và bức ảnh Bác Hồ bắt nhịp bài ca Kết đoàn là biểu tượng đẹp trường tồn về hình ảnh một vị lãnh tụ bình dị, trân trọng tình yêu nghệ thuật.
Chế độ đặc biệt thời kỳ khó khăn
Sau ngày Toàn quốc kháng chiến, Bác Hồ đã dành sự quan tâm đặc biệt không những về tinh thần mà cả vật chất cho các nghệ sĩ, những người làm văn hóa, nghệ thuật.
Không chỉ là người lãnh đạo, dẫn dắt, đưa đường, chỉ lối, đặt nền móng cho nền văn hóa, văn nghệ Cách mạng Việt Nam, Bác còn quan tâm đến từng bữa ăn cho các văn nghệ sĩ.
Ngày Bác Hồ về thăm khu Văn công Cầu Giấy, lúc đó là trụ sở của Dàn nhạc Giao hưởng Việt Nam (tiền thân của VNOB), mọi người đều hứng khởi. Các nghệ sĩ kể lại rằng, buổi sáng hôm ấy vừa tập xong với chuyên gia Triều Tiên, đang nghỉ ngơi, nghe tiếng reo hò ầm ngoài ngõ “Bác Hồ đến, Bác Hồ đến”. Nhiều người khóc vì được nhìn thấy Bác.
Bác nói chuyện ân cần, hỏi thăm từng nghệ sĩ. Người nói rằng rất vui mừng vì nước Việt Nam có dàn nhạc.
Biết các nghệ sĩ tập luyện nhiều vất vả, Bác quyết định thưởng thêm 15 ngày phép và yêu cầu thực hiện tiêu chuẩn cho các anh chị em làm công tác nghệ thuật được hưởng chế độ đặc biệt: Một cân đường, bốn hộp sữa, cân bánh, cân kẹo, mười quả trứng, một lít nước mắm/xì dầu, 1 cân cá, mười bìa đậu phụ…
Thành công lại nhớ đến Người
Trong suốt thời gian 60 năm thành lập và phát triển, những chỉ thị, lời dạy của Bác về văn hóa, văn nghệ vẫn luôn là những bài học lớn đối với Nhà hát Nhạc Vũ Kịch Việt Nam (VNOB).
Từ lúc mới chỉ là Dàn nhạc Giao hưởng Việt Nam với vỏn vẹn vài chục người, đến nay, Nhà hát Nhạc Vũ Kịch Việt Nam (VNOB) đã trưởng thành với 3 đoàn lớn bao gồm Đoàn Hát, Đoàn Nhạc kịch và Đoàn Múa với gần 200 diễn viên và nghệ sĩ.
Lời dạy của Bác Hồ đã được đúc kết và trở thành kim chỉ nam cho sự tiến bước của Nhà hát. Chính vì vậy, dù trải qua những giai đoạn thăng trầm khác nhau, liên tục bị thách thức bởi kinh phí xây dựng tác phẩm hạn chế, và đồng lương cho nghệ sỹ không đủ sống, thì phẩm chất xuyên suốt của những con người gắn bó với Nhà hát Nhạc Vũ kịch Việt Nam (VNOB) vẫn là đam mê được làm nghệ thuật, được phát triển nghề nghiệp một cách nghiêm túc, với niềm tin mãnh liệt về sứ mệnh đem lại sự đổi thay tươi đẹp.
NSƯT Trần Ly Ly, Quyền Giám đốc Nhà hát chia sẻ: “Mục đích của nghệ thuật là đem lại liều thuốc cho tâm hồn con người đẹp hơn, trong sáng thánh thiện hơn, khai mở trí huệ của con người. Chính vì vậy, có tình yêu thương mới làm nghệ thuật được, chứ còn chỉ vì trách nhiệm thì không làm được”.
50 năm trôi qua, thực hiện Di chúc của Người, Nhà hát Nhạc Vũ Kịch Việt Nam (VNOB) vẫn không ngừng phấn đấu, phát triển và từng bước đưa nghệ thuật hàn lâm đến gần hơn với công chúng Việt.
Ngay từ thời kỳ đầu, Dàn nhạc Giao hưởng và Dàn Hợp xướng đã xây dựng nhiều chương trình hòa nhạc có giá trị nghệ thuật, góp phần vào công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc, đấu tranh giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước. Những tác phẩm Mẹ yêu con (Nguyễn Văn Tý), Tiếng hát giữa rừng Pắc Bó (Nguyễn Tài Tuệ), Du kích sông Thao (Đỗ Nhuận)… đặc biệt vở nhạc kịch Cô Sao của Đỗ Nhuận là nhạc kịch đầu tiên của Việt Nam được dàn dựng công phu, thu hút sự quan tâm của công chúng.
Tiếp đó là các vở nhạc kịch Núi rừng hãy lên tiếng, Evghehi Oneghin, Bên bờ Krông Pa, Người tạc tượng và các vở vũ kịch Chị Sứ, Phá lao của nhiều tác giả âm nhạc và biên đạo múa người Việt đã tạo tiếng vang.
Những năm tháng chiến tranh, các đoàn nghệ thuật xung kích, các nghệ sĩ, cán bộ của nhà hát đã không quản gian khổ hy sinh, mang nghệ thuật đến với đồng bào chiến sĩ ở tuyến lửa Vĩnh Linh hoặc đi dọc đường Trường Sơn.
Nhiều nghệ sĩ của nhà hát đã được trao tặng huân chương và nhiều danh hiệu cao quý như các nghệ sĩ chỉ huy Dương Quang Thiện, Nguyễn Hữu Hiếu, Trần Quý, Đỗ Dũng, Trọng Bằng, Nguyễn Hải, đạo diễn Võ Bài, họa sĩ Trần Mậu, biên đạo múa Thái Ly, Đoàn Long, Hồng Linh, các ca sĩ Quốc Hương, Tân Nhân, Quý Dương, Quang Hưng, Trung Kiên, Vũ Dậu, Anh Đào, Thúy Hà, Kim Định, Bích Liên, Tâm Trừng…
Sau này, nhiều vở vũ kịch và nhạc kịch kinh điển được chuyên gia bạn sang dàn dựng thành công như kịch múa Spartacus, Giselle, Hồ thiên nga, Chàng du đãng và cô tiểu thư, Faust, Madam Butterfly… Những tác phẩm này đã làm nên tên tuổi của nhiều nghệ sĩ như Kim Quy, Kiều Ngân, Thế Dũng, Lê Vân, Lê An, Thúy Hạnh, Văn Hải, Anh Quân, Minh Thông, Hoàng Hoa, Gia Hội, Gia Khánh…
Những vở kịch có sức hấp dẫn như Tiếng hát Trương Chi, Vợ chồng A Phủ (NSND Đoàn Long), Huyền thoại mẹ (Nguyễn Công Nhạc), Huyền tích Trường Sơn (Bằng Thịnh)… đã xuất hiện trong giai đoạn nhà hát đã chính thức đổi tên thành Nhà hát Nhạc vũ kịch Việt Nam (1985).
Nhiều biên đạo, chỉ huy, nghệ sĩ nước ngoài đã đến làm việc với nhà hát. Sự hợp tác này làm phong phú hơn các chương trình nghệ thuật, nâng cao trình độ biểu diễn cho tập thể nhà hát. Nhiều tác phẩm xuất sắc đã ra đời, tiêu biểu: Em người phụ nữ Việt Nam, Qua miền đất lạ, Mắt phượng hoàng, Cuộc sống Paris, Trường học Tình yêu, Giấc mơ và hiện thực…
Không chỉ thành công với nghệ thuật cổ điển bác học, hòa nhập và bắt kịp bước với trào lưu nghệ thuật múa đương đại thế giới, nhà hát là một trong những cái nôi tiếp nhận và phát triển múa hiện đại ở Việt Nam.
Nhiều nghệ sĩ trẻ của nhà hát đã được cử đi học tập tại Australia, Pháp, Thụy Điển, Mỹ… Họ đã góp phần tạo cho múa hiện đại đến gần với công chúng trẻ. Một số tác phẩm múa đương đại đã tỏa sáng văn hóa Việt Nam như Hồn Trương Chi, Nguồn sáng, Trường tương tư, Mùa đom đóm…
60 năm thành lập và phát triển, lớp lớp nghệ sĩ đã nối tiếp truyền thống, cống hiến cho sự nghiệp nghệ thuật bằng tất cả tâm, trí, lực. Đã có nhiều nghệ sĩ nhân dân và nghệ sĩ ưu tú xuất hiện ở đây. Đã có tới 3 Huân chương Lao động, thứ tự qua từng thời kỳ, bắt đầu từ hạng Ba (1990), hạng Nhì (1999) và hạng Nhất (2009) và tiếp tục nhận Huân chương Độc lập hạng Ba năm 2014 của Nhà nước tặng cho tập thể Nhà hát Nhạc Vũ Kịch Việt Nam (VNOB).
Ngày 29/8 vừa qua, tại Hà Nội, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch long trọng tổ chức Lễ trao tặng, truy tặng danh hiệu Nghệ sĩ nhân dân (NSND), Nghệ sĩ ưu tú (NSƯT) lần thứ IX – 2019 cho 391 nghệ sĩ, cố nghệ sĩ đã có những cống hiến xuất sắc cho sự nghiệp phát triển văn hóa, nghệ thuật dân tộc. Nhà hát Nhạc Vũ Kịch Việt Nam (VNOB) vinh dự có 7 cá nhân được trao tặng danh hiệu NSND và NSƯT.
Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã đến dự và trao tặng danh hiệu cao quý cho các nghệ sĩ. Tham dự buổi lễ có Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương Võ Văn Thưởng; Phó Chủ tịch nước Đặng Thị Ngọc Thịnh cùng lãnh đạo một số bộ, ngành.
Thay mặt lãnh đạo Đảng và Nhà nước phát biểu tại buổi lễ, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc khẳng định: Danh hiệu NSND, NSƯT là phần thưởng cao quý mà Đảng, nhà nước trao tặng những đại diện tiêu biểu của đội ngũ văn nghệ sĩ cách mạng, những người có lòng yêu nước nồng nàn, tâm huyết với nghiệp, có tài năng nghệ thuật, có nhiều cống hiến to lớn, góp phần trực tiếp xây dựng và phát triển nền nghệ thuật cách mạng của đất nước, được đồng nghiệp và nhân dân tin yêu.
Trước quá trình hội nhập quốc tế, giao lưu văn hóa và sự bùng nổ các phương tiện truyền bá sản phẩm nghệ thuật, công nghệ giải trí… Thủ tướng đề nghị các nghệ sĩ, đặc biệt là các nghệ sĩ trẻ tích cực học tập, rèn luyện nâng cao trí tuệ, bản lĩnh, kế thừa và phát huy truyền thống vinh quang của Tổ quốc. Dưới sự lãnh đạo của Đảng, các nghệ sĩ không ngừng sáng tạo nghệ thuật, tạo dựng những tác phẩm ngang tầm thời đại, góp phần xây dựng nền văn hóa tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc, truyền bá các tinh hoa văn hóa dân tộc ra thế giới, thực hiện thành công tâm nguyện của Chủ tịch Hồ Chí Minh “Văn hóa soi đường cho quốc dân đi”.
Đánh giá về công tác xét tặng danh hiệu NSND, NSƯT lần thứ IX, Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Ngọc Thiện cho biết: Công tác xét tặng danh hiệu NSND, NSƯT lần thứ IX được thực hiện theo đúng quy trình, thủ tục hồ sơ quy định tại Nghị định số 89/2014/NĐ-CP của Chính phủ. Các hồ sơ đề nghị xét tặng danh hiệu NSND, NSƯT được thực hiện qua 03 cấp Hội đồng: cấp cơ sở; cấp Bộ, tỉnh và cấp Nhà nước. Hội đồng cấp Nhà nước được thực hiện qua 02 bước xét: Hội đồng chuyên ngành và Hội đồng cấp Nhà nước.
Tại Lễ trao tặng, Nhà hát Nhạc Vũ Kịch Việt Nam (VNOB) vinh dự có 1 cá nhân được danh hiệu NSND. Đó chính là biên đạo múa Nguyễn Hồng Phong, Sinh năm 1974, NSND Nguyễn Hồng Phong từng đạo diễn nhiều chương trình nghệ thuật như Sắc màu Cửu Long (2016), Vì nhân dân quên mình (2013) và là biên đạo của nhiều tiết mục nổi tiếng như Ký ức cánh đồng chum, Asean – Bài ca hữu nghị, Đoàn quân Việt Nam đi, Vượt Pha Đin, Khoảnh khắc Bất tử, Mê kông xanh cuộn song… Anh cũng giành nhiều giải thưởng như Huy chương vàng Liên hoan nghệ thuật 5 nước: Việt Nam, Lào, Campuchia, Myanmar và Thái Lan (2016), Giải A Giải thưởng sáng tác, quảng bá tác phẩm văn học, nghệ thuật, báo chí về chủ đề học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh (2015), Huy chương vàng Hội diễn Nghệ thuật Chuyên nghiệp Toàn quân (2014)… Được đích thân Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc trao tặng danh hiệu NSND, biên đạo múa Nguyễn Hồng Phong rất xúc động. Anh cho biết: “Tôi rất hạnh phúc và tự hào khi được phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân. Đây là danh hiệu cao quý do Đảng và Nhà nước trao tặng, thể hiện sự tri ân đối với những người làm nghệ thuật như chúng tôi”.
Bên cạnh đó, có 6 cá nhân được vinh danh Nghệ sĩ ưu tú (NSƯT). Cụ thể, Đoàn nhạc có 2 gương mặt là ông Trương Hữu Văn, nghệ sĩ biểu diễn kèn Clarinet, Trưởng đoàn Nhạc, và ông Lê Tuấn Anh, Concert Master, nghệ sĩ biểu diễn Violon, Phó Trưởng đoàn. Đoàn Nhạc kịch có ông Vũ Mạnh Dũng, ca sĩ Opera từng giành giải thưởng tại CHDCND Triều Tiên. Riêng Đoàn Múa đóng góp nhiều nhất với 3 nữ nghệ sĩ là Bùi Việt An, Nguyễn Thị Thúy Hằng và Mai Thị Như Quỳnh.
Nghệ sĩ Nhân dân là danh hiệu cao nhất Nhà nước trao tặng cho các cá nhân hoạt động trong lĩnh vực văn hóa, nghệ thuật. Nhà nước từng tổ chức tám đợt xét duyệt vào các năm 1984, 1988, 1993, 1997, 2001, 2007, 2011, 2015. Quyết định phong tặng, truy tặng danh hiệu Nghệ sĩ nhân dân năm 2019 được Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng kí vào ngày 12/8/2019.
Người được trao danh hiệu NSND phải có ít nhất 20 năm kinh nghiệm, đã được tặng danh hiệu NSƯT từ 5 năm trở lên, được tặng ít nhất hai giải vàng hoặc một giải vàng và hai giải bạc tại các liên hoan, hội diễn nghệ thuật cấp quốc gia, khu vực hoặc quốc tế và các hội văn học nghệ thuật Trung ương từ khi được trao danh hiệu Nghệ sĩ ưu tú.
Tối 25/8, tại Nhà hát Lớn Hà Nội đã diễn ra chương trình nghệ thuật “Lời Bác dặn trước lúc đi xa”. Chương trình do Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch tổ chức nhân 50 năm thực hiện Di chúc Chủ tịch Hồ Chí Minh (1969-2019) và 50 năm ngày mất của Người (2/9/1969 -2/9/2019). Chương trình do Nhà hát Nhạc Vũ Kịch Việt Nam (VNOB) phối hợp cùng các đơn vị có liên quan thực hiện.
Đến dự chương trình có các Ủy viên Bộ Chính trị: Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc; Thường trực Ban Bí thư Trần Quốc Vượng; Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tổ chức Trung ương Phạm Minh Chính; Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương Võ Văn Thưởng.
Tham dự chương trình còn có các ông Phan Đình Trạc, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Nội chính Trung ương; Nguyễn Hòa Bình, Bí thư Trung ương Đảng, Chánh án Tòa án Nhân dân tối cao; Nguyễn Xuân Thắng, Bí thư Trung ương Đảng, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh; Uông Chu Lưu, Phó Chủ tịch Quốc hội; Hà Ngọc Chiến, Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Quốc hội; đại diện lãnh đạo các ban, bộ, ngành của Trung ương và thành phố Hà Nội.
Chương trình dưới sự chỉ đạo nghệ thuật của PGS – TS Tạ Quang Đông; kịch bản văn học: nhà văn Nguyễn Quang Vinh; Tổng đạo diễn: NSND Quang Vinh; viết lời bình: PGS.TS Nguyễn Thế Kỷ…
Nhà hát Nhạc Vũ Kịch Việt Nam (VNOB) đã đóng góp một phần công sức trong toàn bộ chương trình, trong đó, NSƯT Trần Ly Ly, Q. Giám đốc Nhà hát, đảm nhiệm vị trí Tổng biên đạo kiêm Đạo diễn sân khấu, chịu trách nhiệm kết nối toàn bộ phần múa, hát, cải lương và kịch thành một tổng thể xuyên suốt. Bên cạnh đó, các NSND Nguyễn Hồng Phong cùng đoàn múa, kết hợp cùng với các đơn vị liên quan, hoàn thành 17 màn múa trong chương trình kéo dài gần 2 tiếng.
Chương trình gồm 3 phần: “Người đi tìm hình của nước”; “Trở về”; và “Người là niềm tin tất thắng”. Chương trình gồm 3 phần: “Người đi tìm hình của nước”; “Trở về”; và “Người là niềm tin tất thắng”. Ca khúc chủ đề của chương trình “Lời Bác dặn trước lúc đi xa” là một sáng tác rất nổi tiếng của cố nhạc sĩ Trần Hoàn (1928-2003). Ông viết ca khúc này vào năm 1989 dựa trên câu chuyện do ông Vũ Kỳ – thư ký riêng của Bác Hồ kể lại những giây phút cuối đời của Người với những tình tiết xúc động.
Phần đầu mang tên “Người đi tìm hình của nước” gồm rất nhiều hoạt cảnh, trong đó có hoạt cảnh thơ nhạc “Hồn nước”, hoạt cảnh ca kịch “Hồ Chí Minh – Hồi ức màu đỏ”, hát múa “Bác Hồ có một chuyến đi”, ca cảnh cải lương “Lời người ra đi”, hoạt cảnh thơ, hát, múa “Dấu chân phía trước”, “Những mùa đông trắng”… Phần này thể hiện giai đoạn đầu tiên trong cuộc đời hoạt động cách mạng của Chủ tịch Hồ Chí Minh, bắt đầu với hành trình bôn ba khắp các châu lục tìm con đường cứu nước…
Phần hai có chủ đề “Trở về” gồm 11 tiết mục ca múa, liên khúc, hoạt cảnh dựng lại giai đoạn Chủ tịch Hồ Chí Minh trở về nước, lãnh đạo cách mạng Việt Nam vượt qua khó khăn, thử thách để giành chính quyền, lập ra nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa, nay là nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước…
Trong phần “Trở về”, các nghệ sỹ trình diễn liên khúc hát múa “Tiếng hát giữa rừng Pắc Bó – Suối Lê Nin”, hoạt cảnh “Mười chín Tháng Tám – Lãnh tụ ca”, hoạt cảnh hát múa “Du kích Sông Thao – Giải phóng Điện Biên”, các bài hát “Chào anh giải phóng quân chào mùa xuân đại thắng”, “Đêm Trường Sơn nhớ Bác”, “Bác vẫn cùng chúng cháu hành quân”, “Người về thăm quê”…
Nhà văn Nguyễn Quang Vinh, người viết kịch bản văn học cho chương trình, chia sẻ với báo chí, “đề tài về Bác luôn thúc gọi và tạo nhiều cảm hứng cho các thế hệ nghệ sĩ. Chúng tôi làm chương trình này với một ê kíp hùng hậu, những nghệ sĩ tên tuổi, bằng toàn bộ tấm lòng và tâm huyết cùng gắn kết bên nhau để xây dựng một chương trình nghệ thuật đặc sắc nhất”.
Ngày 12.8.2019, Chủ tịch nước đã ký các Quyết định số 1358/QĐ-CTN, 1359/QĐ-CTN chính thức truy tặng, phong tặng danh hiệu NSND, NSƯT cho 391 nghệ sĩ hoạt động trong lĩnh vực văn hóa nghệ thuật. Theo đó, biên đạo múa Nguyễn Hồng Phong của Nhà hát Nhạc Vũ Kịch Việt Nam (VNOB) được phong tặng danh hiệu NSND.
Chủ tịch nước vừa ký Quyết định số 1358/QĐ-CTN ngày 12-8-2019 về việc truy tặng danh hiệu Nghệ sĩ nhân dân (NSND), Nghệ sĩ ưu tú (NSƯT) và Quyết định số 1359/QĐ-CTN ngày 12-8-2019 về việc phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ nhân dân, Nghệ sĩ ưu tú. Đây là đợt xét phong tặng, truy tặng danh hiệu Nghệ sĩ nhân dân, Nghệ sĩ ưu tú lần thứ 9 của Đảng và Nhà nước dành cho các nghệ sĩ hoạt động trong lĩnh vực nghệ thuật.
Danh sách phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ nhân dân tại Quyết định số 1359/QĐ-CTN có 79 cá nhân, trong đó có nhiều tên tuổi được công chúng mến mộ. Đặc biệt, NSƯT Nguyễn Hồng Phong, biên đạo múa của Nhà hát Nhạc Vũ Kịch Việt Nam (VNOB) là nghệ sĩ duy nhất trong lĩnh vực múa, được phong tặng danh hiệu NSND đợt này.
Biên đạo múa Nguyễn Hồng Phong sinh năm 1974. Anh từng đạo diễn nhiều chương trình nghệ thuật như Sắc màu Cửu Long (2016), Vì nhân dân quên mình (2013) và là biên đạo của nhiều tiết mục nổi tiếng như Ký ức cánh đồng chum, Asean – Bài ca hữu nghị, Đoàn quân Việt Nam đi, Vượt Pha Đin, Khoảnh khắc Bất tử, Mê kông xanh cuộn song… Anh cũng giành nhiều giải thưởng như Huy chương vàng Liên hoan nghệ thuật 5 nước: Việt Nam, Lào, campuchia, Mianma và Thái Lan (2016), Giải A Giải thưởng sáng tác, quảng bá tác phẩm văn học, nghệ thuật, báo chí về chủ đề học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh (2015), Huy chương vàng Hội diễn Nghệ thuật Chuyên nghiệp Toàn quân (2014)…
Về danh hiệu NSƯT đợt này, 299 cá nhân được phong tặng đều đang hoạt động và đóng góp sôi nổi trong lĩnh vực nghệ thuật. Điều vinh dự cho VNOB là ở lĩnh vực âm nhạc có 2 nghệ sĩ được phong tặng danh hiệu NSƯT là nghệ sĩ biểu diễn kèn Clarinet Trương Hữu Văn và Concert Master, nghệ sĩ biểu diễn Violon Lê Tuấn Anh. Lĩnh vực múa, VNOB đóng góp tới 3 diễn viên là Bùi Việt An, Nguyễn Thị Thúy Hằng và Mai Thị Như Quỳnh. Nghệ sĩ Opera Vũ Mạnh Dũng, người từng giành giải quốc tế ở Bĩnh Nhưỡng (CHDCND Triều Tiên) cũng vinh dự được nhận danh hiệu NSƯT.
Như vậy, trong đợt trao tặng danh hiệu lần này, có 84 cá nhân được tặng danh hiệu Nghệ sĩ nhân dân và 307 cá nhân được tặng danh hiệu Nghệ sĩ ưu tú .
Dự kiến, lễ trao tặng, truy tặng các danh hiệu sẽ được tổ chức tại Hà Nội vào dịp Quốc khánh 2-9.