Tin tức

Từ ngày 17 đến 19 tháng 12, đoàn nghệ sĩ trẻ gồm 5 bạn lứa tuổi từ 14-15 của Nhà hát Nhạc Vũ Kịch Việt Nam (VNOB) và Trường Múa Việt Nam do nghệ sĩ múa Nguyễn Thúy Hằng làm trưởng đoàn đã tham dự cuộc thi múa quốc tế Star of Canaan dance International Ballet 2018 tại Selangor, Malaysia.

Vượt qua rất nhiều đối thủ đáng gờm, 2 gương mặt trẻ của VNOB là Nguyễn Việt Bách (15 tuổi) và Nguyễn Đức Huy (14 tuổi) đã giành giải ở nội dung múa đương đại. Trong đó, Nguyễn Đức Huy giành giải nhất nội dung CT014, Contemporary Solo bảng Teens và Nguyễn Việt Bách giành giải nhì CT011 (15+).

Được biết, cả hai em hiện đều tập luyện trong lớp múa đương đại chuyên sâu của Chương trình xây dựng và đào tạo khán giả của VNOB.

Cuộc thi được tổ chức với nhiều nội dung và lứa tuổi khác nhau, đặc biệt ở múa đương đại và múa ballet.

Canaan Dance là một tổ chức phi lợi nhuận được lập ra để nuôi dưỡng các tài năng nghệ thuật nhằm quảng bá nghệ thuật trên trường quốc tế thông qua các hoạt động mang tính cộng đồng, tổ chức biểu diễn và tổ chức các giải quốc tế.

Tuyết Hoa

Theo tin từ Vụ Thi đua – Khen thưởng Bộ VH, TT & DL, NSƯT Nguyễn Hồng Phong, đạo diễn, biên đạo múa của Nhà hát Nhạc Vũ Kịch Việt Nam (VNOB) là một trong 2 NSƯT được xét tặng danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân (NSND) trong lĩnh vực múa năm 2018.

NSƯT Nguyễn Hồng Phong sinh năm 1974, tốt nghiệp trường Văn hóa nghệ thuật Quân đội. Anh làm việc tại Nhà hát Nhạc Vũ Kịch Việt Nam từ năm 2001 đến nay. Trong sự nghiệp của mình, anh từng giành rất nhiều giải thưởng danh giá như Huy chương Vàng Liên hoan nghệ thuật 5 nước: Việt Nam, Lào, Campuchia, Mianma và Thái Lan (2016), Giải A Giải thưởng sáng tác, quảng bá tác phẩm văn học, nghệ thuật, báo chí về chủ đề học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh (2015), Huy chương vàng Hội diễn Nghệ thuật Chuyên nghiệp Toàn quân…

Bên cạnh việc tham gia biên đạo các vở múa chính của Nhà hát Nhạc Vũ Kịch Việt Nam như Kẹp hạt dẻ – Giấc mơ thần tiên, anh còn tham gia đạo diễn cho các chương trình khác. Đặc biệt, anh đã dàn dựng rất thành công và ấn tượng chương trình nghệ thuật cho Tuấn Văn hóa Việt Nam tại Battambang, Campuchia hồi tháng 9 vừa qua. Các nghệ sĩ, diễn viên đã rất trân trọng sự cống hiến và sáng tạo nghệ thuật của NSƯT Nguyễn Hồng Phong. Anh cho biết để có 2 buổi diễn thành công tại Phnom Penh và Battambang, anh đã thể hiện sự nghiêm khắc nhưng cũng rất tận tình với các diễn viên là học trò hoặc là đồng nghiệp của anh trong nhiều năm trời. Điều đó cho thấy để có được những tiết mục “đẹp mắt, đã tai”, các nghệ sỹ phải làm việc cật lực, vất vả như thế nào; phải học hỏi, sáng tạo ra sao cho các tác phẩm của mình. Ý đồ và sự sáng tạo của đạo diễn Nguyễn Hồng Phong còn thể hiện ở việc xây dựng một chương trình hài hòa, chuyển tiết mục hợp lý, vừa mang tính nghệ thuật cao nhưng cũng có tính giải trí mới lạ. Các màn biểu diễn cuốn hút của các nghệ sỹ Liên đoàn xiếc Việt Nam: Lắc vòng (nghệ sỹ Thanh Hòa), Cột xoay nghệ thuật (nghệ sỹ Phan Trang, Đức Thịnh), Tung hứng trên chân (nghệ sỹ Ngọc Anh) cống hiến cho khán giả những giây phút sôi động, hồi hộp. Khán giả liên tục đứng lên vỗ tay cổ vũ nghệ sỹ.
Nói về chương trình này, Tổng Lãnh sự Nguyễn Sơn Thủy khẳng định: “Hai dân tộc Việt Nam và Campuchia trải qua nhiều chặng đường lịch sử và đã hình thành, xây đắp được mối quan hệ láng giềng tốt đẹp, hữu nghị truyền thống, hợp tác toàn diện, bền vững lâu dài. Mối quan hệ truyền thống quý báu đó đã được lãnh đạo và nhân dân hai nước khẳng định là tài sản chung vô giá. Các hoạt động giao lưu, hợp tác, ngoại giao văn hóa như Tuần Văn hóa Việt Nam tại Campuchia 2018 sẽ góp phần vun đắp mối quan hệ tốt đẹp ấy, tăng cường sự hiểu biết giữa nhân dân hai nước”.

Còn Phó tỉnh trưởng tỉnh Battambang Suar Araphat chia sẻ: “Sau cuộc bầu cử toàn quốc hồi tháng 7, Chính phủ nhiệm kỳ mới của Campuchia mong muốn được mở rộng giao lưu, hợp tác, trao đổi văn hóa với các nước trong khu vực và trên thế giới. Một chương trình lớn như Tuần Văn hóa Việt Nam tại Campuchia được tổ chức ở Battambang là rất hiếm. Vì thế, chúng tôi rất vinh dự chào đón đoàn nghệ thuật của Việt Nam tổ chức chương trình ở Battambang. Đây cũng là cơ hội để người dân Battambang thưởng thức nghệ thuật chất lượng cao và chúng tôi mong muốn có thêm nhiều chương trình như thế này ở tỉnh chúng tôi”.

Tuyết Hoa

Bộ VH,TT&DL vừa công bố danh sách hồ sơ đã được Hội đồng Nhà nước xét, đủ điều kiện trình Thủ tướng Chính phủ  xét trình Chủ tịch nước tặng danh hiệu NSND, NSƯT lần thứ 9.

Theo đó, thực hiện kế hoạch xét tặng danh hiệu “Nghệ sĩ nhân dân”, “ Nghệ sĩ ưu tú” lần thứ 9, Hội đồng cấp Nhà nước đã tổ chức phiên họp toàn thể để xét hồ sơ đề nghị xét tặng danh hiệu “Nghệ sĩ nhân dân”, “Nghệ sĩ ưu tú” lần thứ 9 do các Hội đồng chuyên ngành trình Hội đồng cấp nhà nước.

Hội đồng cấp Nhà nước được lựa chọn ra danh sách 84 hồ sơ đề nghị xét tặng danh hiệu NSND và 309 hồ sơ đề nghị xét tặng danh hiệu NSƯT đạt tỷ lệ phiếu bầu đồng ý từ 90% tổng số thành viên Hội đồng cấp nhà nước trở lên.

Đối với hồ sơ đề nghị xét tặng danh hiệu NSND có 19 hồ sơ lĩnh vực âm nhạc, 11 hồ sơ lĩnh vực điện ảnh, 02 hồ sơ lĩnh vực múa, 04 hồ sơ lĩnh vực phát thanh truyền hình, lĩnh vực sân khấu có 48 hồ sơ. Trong đó, nổi bật có những nghệ sĩ tên tuổi như Trọng Trinh, Minh Vương, Thanh Ngoan, Thúy Ngần, Trung Anh, Minh Hằng, Công Lý…

Đối với hồ sơ đề nghị xét tặng danh hiệu NSƯT có 64 hồ sơ lĩnh vực âm nhạc, 19 hồ sơ lĩnh vực điện ảnh, 50 hồ sơ lĩnh vực múa, 09 hồ sơ lĩnh vực phát thanh truyền hình, 164 lĩnh vực sân khấu.

Hiện Bộ VH,TT&DL đang đăng tải danh sách các hồ sơ được Hội đồng cấp Nhà nước xét, đủ điều kiện trên Cổng Thông tin Điện tử của Bộ trong thời gian từ 12 – 26/12/2018 để lấy ý kiến của nhân dân trước khi Hội đồng cấp Nhà nước hoàn thiện hồ sơ trình Thủ tướng Chính phủ xét, trình Chủ tịch nước tặng danh hiệu NSND, NSƯT lần thứ 9 theo quy định.

Theo danh sách lấy ý kiến, Nhà hát Nhạc Vũ Kịch Việt Nam có tới 6 trường hợp được đề nghị xét tặng danh hiệu NSƯT. Đó là  nghệ sĩ kèn Clarinet Trương Hữu Văn, nghệ sĩ Violon Lê Tuấn Anh, nghệ sỹ múa Bùi Việt An, Mai Thị Như Quỳnh, Nguyễn Thị Thúy Hắng và nghệ sỹ Opera Vũ Mạnh Dũng

Gia Linh

Viettimes – Múa là biểu đạt nội tâm sâu kín của nghệ sĩ, đồng thời nâng tầm nhận thức nghệ thuật của khán giả chứ không phải chỉ là “trang trí” cho bài hát.

Nghệ thuật múa, môn nghệ thuật có sức quyến rũ thu hút bởi cái đẹp lột tả trực diện bằng hình thể, đường nét và ánh sáng, tính sáng tạo mạnh mẽ; được coi như đã tạo ra con đường thanh thoát, kỳ diệu, dẫn khán giả vào cõi tiên – nhưng thực chất là nghề nguy hiểm, ảnh hưởng mạnh mẽ tới sức khỏe và cả tính mạng của nghệ sĩ.

Hiểu lầm trầm trọng về nghệ thuật múa

Hồi ức về múa, với mỗi nghệ sĩ đều là những cuốn tiểu thuyết đẫm đầy chi tiết. Chung sống từ nhỏ với cảnh nước mắt rơi dài trên sàn tập vì những cơn đau xé người; không phải chỉ đau một lần rồi thôi, nỗi đau vì tập múa kéo dài hàng ngày, hàng giờ bởi không thể dừng lại – đồng nghĩa với việc quay về vạch xuất phát, cơ thể sẽ căng cứng và những lần tập luyện tiếp theo sẽ càng đau đớn.

“Để có được một diễn viên đứng trên sân khấu múa, các tài năng nhí cần đưa vào trường từ 10 tuổi, tập luyện tám đến mười năm, sống với những nhân vật, trưởng thành về nội tâm của diễn viên, mới có thể lên sân khấu chuyên nghiệp” – Nhắc đến hy sinh, NSƯT Trần Ly Ly – Giám đốc Nhà hát Nhạc vũ kịch Việt Nam nói. Trần Ly Ly khẳng định rằng: “Nghệ sĩ múa có thể chịu đựng không biên giới”.

Rất nhiều nghệ sĩ, biên đạo múa đã vượt lên những nỗi đau chấn thương về thể xác và nỗi khó nhọc thường trực trong đời sống để có thể cống hiến cho khán giả những vở diễn tuyệt vời trên sân khấu.

Thế nhưng, dù hy sinh rất nhiều cho niềm đam mê nghề nghiệp nhưng ở Việt Nam, các nghệ sĩ múa đang phải chịu rất nhiều thiệt thòi. Nghệ sĩ múa Trần Hoàng Yến – một trong những nghệ sĩ solist và là Phó trưởng đoàn Ballet (Nhà hát Giao hưởng Nhạc Vũ Kịch TP HCM) kể: “Bẩy năm học ở trường múa mới chỉ là nền tảng ban đầu, còn khi đã về công tác tại nhà hát, tôi phải tiếp tục học từ những vở diễn, và việc tập luyện là hàng ngày, phải rất khắt khe với bản thân. Nhiều khi lên sân khấumà máu vẫn chảy trong đôi giày mũi cứng”.

Nhưng ở ta hiện tại, cơ hội để công diễn các vở ballet thực sự chưa nhiều. Đối với công chúng, thật buồn là dường như mọi người chỉ biết đến nghệ thuật múa qua những tác phẩm nhỏ mang tính minh họa cho các tiết mục ca nhạc? Thực ra, nghĩ như vậy là hiểu lầm trầm trọng về nghệ thuật múa.

“Múa trang trí cho các tác phẩm âm nhạc cũng cần thiết, để giúp khán giả có cảm nhận tốt hơn về tác phẩm tổng thể. Nhưng múa trang trí không phải là tất cả” – NSƯT Trần Ly Ly nói.

Những nghệ sĩ thiếu huy chương

Có quá nhiều hạn chế như ít sân khấu, thiếu khán giả, catse nghệ sĩ múa chỉ mang tính tượng trưng. Múa còn đòi hỏi sự sáng tạo không biên giới, cá tính riêng biệt, đức hy sinh, niềm đam mê…

“Thưởng thức ballet, trước tiên có thể thưởng thức phần âm nhạc của nó. Bản thân âm nhạc của vở ballet đã là một tác phẩm tuyệt vời và có thể được biểu diễn riêng độc lập trong các chương trình hòa nhạc. Mọi nội dung và kịch bản cũng được thể hiện trong đó. Từ phần âm nhạc gốc đó có thể sáng tạo hàng ngàn phiên bản múa khác nhau. Đây là nỗ lực của biên đạo múa. Chẳng hạn như tại VN, công chúng được biết đến ít nhất 4 phiên bản khác nhau của vở ballet Kẹp hạt dẻ (nhà soạn nhạc người Nga P. I. Tchaikovsky)” – Nghệ sĩ Trần Hoàng Yến chia sẻ.

“Bẩy mùa diễn liên tiếp, Kẹp hạt dẻ đều cháy vé. Đó là điều đáng mừng, nhưng ở một thành phố sôi động và có tới 8 triệu dân như TP.HCM thì mỗi năm diễn vở này cho khoảng 1000-2000 khán giả đã phải là con số hợp lý hay chưa?” – Trần Hoàng Yến trăn trở.

Trả giá nặng nề, vượt lên nỗi đau về mặt thể xác và cả tinh thần để có thể cống hiến cho khán giả từng vai diễn. “Sự thật đau đớn là những đánh đổi của nghệ sĩ múa chưa bao giờ xứng đáng với những giá trị mà họ nhận được trong đời sống. Tiền bạc quá nghèo nàn, nếu có được sự tôn trọng thì cũng đành. Tôi là một trong số những người may mắn được mọi người biết đến. Vậy mà thỉnh thoảng, tôi vẫn nghĩ đến chuyện bỏ nghề” – Nghệ sĩ Trần Ly Ly nói.

NSƯT  Trần Ly Ly cho biết thêm: “Có một nghịch lý rất lớn là các hội diễn chuyên nghiệp toàn quốc chỉ có những chương trình ca múa nhạc được tham gia, chưa có điều kiện cho múa thực sự được tham gia, nếu có tiết mục thì BGK cũng không biết chấm theo quy chuẩn nào. Diễn một vũ kịch công sức gấp mười lần tác phẩm ngắn. Nhưng nghệ sĩ đăng ký tham dự liên hoan chỉ cần diễn một tác phẩm 5 phút, lĩnh huy chương thì đủ số lượng để làm hồ sơ xin xét tặng danh hiệu NSƯT. Còn các nghệ sĩ múa hàng đầu, là solist của các nhà hát hàng đầu thì vẫn thiếu huy chương”.

Múa – môn nghệ thuật quý phái và quyến rũ có thể tổng kết ngắn gọn trong mấy từ: “Chua lắm, đau lắm, mê lắm” – Đó là các cảm xúc mà những nghệ sĩ đam mê múa cảm nhận về công việc của mình. Mặc dù cuộc sống với múa không  hề “ngon ăn” nhưng niềm đam mê nghệ thuật múa vẫn cứ kéo cuộc đời các nghệ sĩ đi theo nhịp điệu sôi động, nhiều khi không cần biết đến ngày mai.

Bài: Hòa Bình

(Tổ quốc) Tối 14/12, tại Hà Nội, những người yêu nhạc giao hưởng đã có cơ hội được thưởng thức bản Giao hưởng số 2 của Gustav Mahler.

Đây là bản giao hưởng đứng thứ 5 trong danh sách 10 bản giao hưởng vĩ đại nhất mọi thời đại do tạp chí Âm nhạc của đài BBC tổ chức lấy ý kiến thăm dò từ 151 nhạc trưởng lớn nhất thế giới.

Gustav Mahler là nhà soạn nhạc và chỉ huy người Áo. Ông có những tác phẩm đánh dấu sự phát triển tới đỉnh cao của âm nhạc giao hưởng thời kỳ hậu lãng mạn và là một trong số những nhân vật có ảnh hưởng nhiều nhất đối với các nhạc sĩ của thế kỷ 20.

Bản giao hưởng số 2, có tên gọi là Phục sinh, được ông viết vào năm 1894. Tham gia biểu diễn bản giao hưởng có 2 ca sĩ đơn ca, hợp xướng và dàn nhạc giao hưởng. Đây là bản giao hưởng đầu tiên của Mahler có sự kết hợp giữa thanh nhạc và khí nhạc. Điều này còn xuất hiện trong các bản giao hưởng khác của ông.

Bản giao hưởng số 2 nổi tiếng của Gustav Mahler đã được vang lên hoành tráng tại phòng Hòa nhạc Lớn của Học viện Âm nhạc quốc gia Việt Nam, dưới sự chỉ huy của Nhạc trưởng nổi tiếng người Nhật Honna Tetsuji.

Trả lời về những khó khăn trong thời gian tập luyện, Nghệ sĩ Cello Hoàng Thế Mạnh của Dàn nhạc giao hưởng Việt Nam – một trong những nghệ sĩ tham gia trình diễn trong buổi tối ngày hôm nay cho biết: “Đây là một tác phẩm khó, đòi hỏi kỹ thuật cao, cả nhân tố về con người, về nhạc cụ, vì thế, đối với tôi chương trình đã thành công rực rỡ, trong đó có sự đóng góp không nhỏ của NSƯT Hà Phạm Thăng Long và NSƯT Lê Thị Vành Khuyên. Sự kết hợp giữa Dàn nhạc giao hưởng Việt Nam và Học viện Âm nhạc quốc gia Việt Nam đã để lại nhiều cảm xúc thật dạt dào …”.

Bản giao hưởng có tên là “Phục sinh” nên nó lại càng có ý nghĩ, rất phù hợp với thời điểm hiện tại, trong không khí khi mà mùa giáng sinh đang đến rất gần”, .Nghệ sĩ Cello Hoàng Thế Mạnh nói.

Chị Trần Tuyết Trang (Quận Đống Đa) cho hay: “Tôi rất thích nghe nhạc giao hưởng. Bản giao hưởng tối nay đã đưa tôi tới nhiều cung bậc cảm xúc. Hy vọng, trong thời tới, Dàn nhạc giao hưởng Việt Nam và Học viện Âm nhạc quốc gia Việt Nam sẽ có nhiều chương trình kết hợp như thế này, để những người yêu thích nhạc giao hưởng có cơ hội được thưởng thức”.

Có thể nói, hơn 90 phút diễn ra chương trình, Dàn nhạc Giao hưởng đã đem lại cho những người yêu nhạc giao hưởng một bữa tiệc âm nhạc hùng tráng. Kết thúc chương trình, Dàn nhạc giao hưởng liên tục nhận được những tràng pháo tay không ngớt của khán giả. Đây thực sự là sự kiện đặc biệt, nổi bật nhất của năm 2018 trong đời sống văn hóa của Thủ đô Hà Nội nói chung và trong đời sống âm nhạc nói riêng.

Lan Anh

VOV.VN-Vở ballet “Kẹp hạt dẻ” không còn vé để bán vào đúng đêm đội tuyển Việt Nam có trận cầu quan trọng, không phải là nghiễm nhiên, NSUT Trần Ly Ly cho biết.

Phóng viên VOV.VN có dịp gặp Nghệ sỹ Ưu tú (NSUT) Trần Ly Ly, quyền Giám đốc Nhà hát Nhạc vũ kịch Việt Nam vào một ngày đầu đông lạnh tê tái nhưng từ chị tỏa ra một bầu nhiệt huyết làm ấm cả căn phòng. Biên đạo Trần Ly Ly nở nụ cười rạng rỡ, hồ hởi chia sẻ về thành công của vở ballet “Kẹp hạt dẻ” phiên bản 2018 mang tên “Kẹp hạt dẻ: Giấc mơ thần tiên” do Nhà hát Nhạc vũ kịch Việt Nam dàn dựng khi cả 2 đêm công diễn đều “cháy vé” dù trùng với ngày đội tuyển bóng đá Việt Nam có trận cầu quan trọng để bước vào Chung kết AFF cup.

Nhưng với nhà biên đạo nhiều trăn trở này, thành công đó không tự nhiên mà đến và cũng chỉ là khởi đầu cho hành trình quảng bá rộng rãi hơn nữa ballet nói riêng và nghệ thuật hàn lâm nói chung đến với công chúng.

Đối với đại bộ phận khán giả cả nước, có lẽ cái tên Trần Ly Ly một thời được nhắc tới nhiều trong các chương trình giải trí. Nhưng lần này, chị lại khiến khán giả phải xôn xao vì vở ballet “Kẹp hạt dẻ”. Vậy đây có phải là một sự “trở lại” của Trần Ly Ly?

NSUT Trần Ly Ly: Thật ra mình bắt đầu nổi tiếng trong nghề với tư cách là “dân” múa đương đại. Mình dựng những vở múa đương đại và mình là dân cổ điển, được đào tạo cẩn thận, đi học ở nước ngoài cũng học bài bản về cổ điển.

Mình may mắn được công chúng biết đến nhiều hơn vì một thời gian gắn bó với truyền hình qua những chương trình giải trí nhưng bản chất của mình là dân làm nghề chính thống.

Vậy có khi nào chính cái tên Trần Ly Ly khiến “Kẹp hạt dẻ” phiên bản 2018 được thêm phần chú ý?

NSUT Trần Ly Ly: Mình nghĩ là vì xu hướng khán giả đang quay lại với nghệ thuật truyền thống và cổ điển. Bởi vì nói thực, đã qua rồi những trào lưu của showbiz và bây giờ khán giả sẽ quay lại với cổ điển.

Phải chăng vì xu hướng đó mà “Kẹp hạt dẻ” cháy vé?

NSUT Trần Ly Ly: Tại sao “Kẹp hạt dẻ” cháy vé? Đó là do sản phẩm nghệ thuật!

Từ tháng 3 đến giờ chúng tôi đã ra 6 chương trình và dần dần mọi người biết đến chương trình của mình chứ không phải chỉ có chương trình cuối năm nay. Thành công này đến từ những bước đầu tiên như là vở ballet “Chim lửa”, chương trình “Bản giao hưởng mùa hạ”, rồi vở múa đương đại “Đáy mắt”, rồi vở ballet “Bolero & Suite en Blanc”, rồi nhạc kịch “Maria đến từ Buenos Aires” và đến “Kẹp hạt dẻ – Giấc mơ thần tiên”.

Không phải tự nhiên mọi người cảm thấy bị thu hút bởi một chương trình. Điều đó rất khó. Đây là một loạt chương trình được Nhà hát Nhạc vũ kịch Việt Nam sản xuất trong năm qua. Từ từ, từng bước một, mọi người thấy rằng, nhà hát đã có những bước tiến mới và chất lượng mọi người cảm thấy có sự thay đổi. Vì vậy đến cuối năm “Kẹp hạt dẻ” mới cháy vé.

Ban đầu chúng tôi định diễn 3 buổi nhưng sợ là thu về không thể đủ được thì sẽ phí sức lực của anh em, rồi còn phải trả tiền thuê nhiều thứ. Nhưng cuối cùng lại cảm thấy rất tiếc. Tại sao lại không làm 3 đêm.

Nhưng qua việc đó, mình đong đếm và mình thấy rằng, nhu cầu của xã hội là có. Vậy thì quay lại hỏi chính mình là sản phẩm của mình đã đáp ứng được với xã hội hay chưa, đã đủ hấp dẫn chưa?

Nhưng rất nhiều nhà hát trên thế giới đã dựng vở ballet “Kẹp hạt dẻ”, đặc biệt là vào dịp Giáng sinh. Bản thân Nhà hát Nhạc vũ kịch Việt Nam cũng đã dựng 2 vở “Kẹp hạt dẻ” rồi. Vậy “Kẹp hạt dẻ” phiên bản 2018 có điều gì hay và hấp dẫn đến thế?

NSUT Trần Ly Ly: Ngay khi nhận nhiệm vụ quyền Giám đốc Nhà hát Nhạc vũ kịch Việt Nam từ tháng 3/2018, mình đã hối thúc Ban giám đốc cùng toàn bộ đội ngũ sản xuất tư duy về 1 vở “Kẹp hạt dẻ” mang hình thức mới cũng như phương hướng mới, mang hồn vía và cách tiếp cận khác với những năm khác.

Phiên bản 2018 – “Kẹp hạt dẻ: Giấc mơ thần tiên” thực ra được truyền cảm hứng từ nhà biên đạo Pháp Philippe Cohen, người cách đây hơn 10 năm đã đến Việt Nam và xây dựng phiên bản “Kẹp hạt dẻ” đầu tiên. Đó là suy nghĩ về 1 “Kẹp hạt dẻ” cho Việt Nam chứ không phải của nước khác bởi mỗi một vở “Kẹp hạt dẻ” lại phản ánh cảm nhận riêng về đất nước đó.

Từ cảm hứng đó, chúng tôi xây dựng lại một phiên bản mới của năm 2018. Đó là giấc mơ thần tiên của 1 em bé người Việt Nam, trong bối cảnh lễ Giáng sinh ở đất nước Việt Nam.

Đặc biệt là toàn bộ dàn nhạc giao hưởng của Nhà hát Nhạc vũ kịch Việt Nam, gồm 60 nhạc công dưới sự chỉ huy của nhạc trưởng tài năng và rất trẻ, Đồng Quang Vinh, đã chơi nhạc sống.

Với chúng tôi, vũ kịch mà có nhạc sống mới là món quà lớn nhất, mang cảm xúc cộng hưởng giữa người múa lẫn người chơi nhạc và khán giả. Điều đó là rất đáng quý. Chính sự phối hợp của hơn 100 người, gồm 60 nhạc công cùng 60 diễn viên và ê-kíp xung quanh để sản xuất đã tạo ra dấu ấn cho “Kẹp hạt dẻ” phiên bản 2018.

Nhưng nếu ngày hôm nay chúng tôi có 1 chút thành công của “Kẹp hạt dẻ” thì đó cũng chỉ là tiền đề để mình nghĩ đến tương lai mà thôi.

Tương lai đó là gì?

NSUT Trần Ly Ly: Ước ao thì lớn nhưng để làm thì phải đi từng bước một. Bởi vì để dựng được một vở nhạc kịch hay opera cần phải đầu tư rất nhiều công sức, trí tuệ và cả tài chính.

2019 là một năm đặc biệt với Nhà hát Nhạc vũ kịch Việt Nam bởi chúng tôi kỷ niệm 60 năm, một chặng đường huy hoàng và đáng phải nhìn lại. Chúng tôi sẽ xây dựng ít nhất là 1 vở Opera và dàn dựng mới vũ kịch “Hồ Thiên nga”.

Hy vọng thiên thời địa lợi nhân hòa thì tháng 10/2019 “Hồ Thiên nga” sẽ ra mắt. Và chúng tôi sẽ không chỉ diễn 1 buổi mà là 1 series. Bởi vì như các nước trên thế giới thì 1 vở người ta diễn mãi, hết mùa này sang đến mùa sau, chứ không phải chỉ diễn 1 buổi, có 500 người trong khán phòng được xem.

Tại sao Nhà hát lại chọn “Hồ Thiên nga”?

NSUT Trần Ly Ly: “Kẹp Hạt Dẻ” chỉ là một câu chuyện nhỏ, là giấc mơ của một em bé, không phải là một vở lớn, chỉ là 1 vở có 2 màn thôi mà mọi người đã thích đến thế. Vậy thì với “Hồ Thiên nga”, vốn là một câu chuyện lớn hơn rất nhiều, bởi vì đó là một huyền thoại cả về văn học, âm nhạc và bản dựng múa của Petipa nữa, mình tin rằng, mọi người sẽ rất thích thú để xem Hồ Thiên Nga của Việt Nam.

Ngoài ra, Nhà hát còn dự định nào không?

NSUT Trần Ly Ly: Làm được 1 vở opera và 1 vở ballet thôi thì gần như chúng tôi không còn sức lực để làm việc gì khác nữa. Chúng tôi phải tập trước từ 4-6 tháng.

Ngay sau vở “Kẹp hạt dẻ” thì 1 bạn phải đi mổ viêm xoang và 1 bạn phải đi chữa lưng.

Nhu cầu của khán giả nhiều như thế mà mình không phục vụ thì đấy là 1 thiếu xót. Tuy nhiên có quá nhiều mắt xích, hơn 100 người, chỉ cần 1 mắt xích lỏng thôi cũng đã khó khăn lắm rồi.

Dường như chị có rất nhiều trăn trở trên cương vị mới?

NSUT Trần Ly Ly: Thực ra ở các nhà hát lớn trên thế giới, việc dành 100% sức lực cũng như đầu tư đặc biệt cho ngành nghệ thuật đặc biệt này phải khác, rất khác.

Chúng ta không thể đổ đồng một diễn viên múa ballet với 1 diễn viên múa thông thường. Các vũ công ballet có ít nhất 8 năm được đào tạo trong nhà trường, ngoài ra còn 4 năm học tiếp, và để ra nghề phải là mười mấy năm học tập và luyện tập một cách khắc nghiệt. Cũng như vậy, 1 nhạc công của dàn nhạc giao hưởng phải học ít nhất 16 năm. Chúng tôi cần những cơ chế đặc biệt.

Thứ nhất là về độ tuổi. Sau tuổi 40, các diễn viên ballet gặp vấn đề về xương cốt, sức khỏe bởi vì họ phải đứng trên đầu mũi chân làm cho cột sống không được tốt. Mỗi ngành nghề có đặc thù riêng. Người đã hy sinh cả tuổi thanh xuân cho ballet, rồi đến 40 tuổi không thể múa được nữa, thì không thể như công chức là làm việc đến 60 tuổi. Vì thế phải có chế độ cho những người làm nghề đặc biệt.

Thứ hai, giá trị về danh dự và tiền lương của các bạn cũng phải rất đặc biệt. Chúng ta không thể đổ đồng mùa chi trả cho 1 diễn viên, tất cả như nhau. Tôi nghĩ rằng, như thế dần dần chúng ta sẽ mất những tài năng và Nhà hát Nhạc vũ kịch Việt Nam vô cùng khó khăn để giữ lại được những người có tài bởi ngoài đam mê thì họ còn phải sống.

Thứ ba, mỗi một dự án phải mất ít nhất từ 4-6 tháng để hoàn thành. Ví dụ như từ bây giờ, chúng tôi đã phải lên kế hoạch là năm sau sẽ làm việc với ai, đạo diễn nào, biên đạo nào, nhạc sỹ nào, họ có đủ thời gian về với chúng ta không. Họ có đủ thời gian thì họ có đủ hiểu người Việt Nam hay không bởi có nhiều người rất tài giỏi trên thế giới những lại không hiểu cách làm việc của chúng ta thì cũng khó thành công.

Mỗi một phút trên sân khấu là chúng tôi phải luyện hàng tuần, hàng tháng. Đó là con tim, là khối óc, là cảm xúc, là độ tinh tế, không phải nói làm là làm được mà phải ngấm dần qua cuộc đời. Đến lúc “quả chín” thì công chúng mới được thưởng thức nghệ thuật nó là như thế nào. Cho nên công chúng càng hiểu thấu người làm nghề thì mới càng trân trọng nghề. Mà càng như thế mới càng thấy cái đẹp của nghệ thuật là vô cùng.

Xin cảm ơn biên đạo Trần Ly Ly về cuộc trò chuyện này!

Sao Chi/VOV.VN

Kỷ niệm 191 năm ngày mất của nhạc sĩ thiên tài Beethoven và 210 năm bản giao hưởng số năm “Định mệnh” của ông được công diễn lần đầu, chúng ta cùng nhìn lại bản giao hưởng này qua phân tích của các chuyên gia về nhạc giao hưởng.  Lugwig van Beethoven (1770 – 1827), nhạc sĩ thiên tài của thế giới sinh ra tại ngôi làng nhỏ Rajna của nước Đức và trải qua hầu hết cuộc đời ở thủ đô Viên (Áo), là quê hương của Mozart và là nơi được coi là thủ đô âm nhạc thế giới.

Beethoven sinh ra chịu nhiều đau thương về tinh thần cũng như thể xác như đại thi hào Goethe – nhà thơ Đức vĩ đại đã viết: “Cả cuộc đời Beethoven như một ngày trọn vẹn đầy dông tố”. Nhưng người nhạc sĩ thiên tài đó có nghị lực phi thường đã vượt lên tất cả để chiến thắng số phận cay đắng và nghiệt ngã của mình và để cống hiến trọn đời mình cho nền âm nhạc thế giới. Dường như những đau thương, bất hạnh mà ông đã trải qua trong cuộc đời đã được dồn nén vào trong tâm hồn nhạc sĩ, được ủ bằng một loại “men” lãng mạn hùng tráng đặc biệt đến một độ nhất định để rồi bứt phá và vút lên thành những giai điệu vừa du dương tuyệt vời nhất.

Beethoven được đánh giá là một hình tượng âm nhạc quan trọng trong giai đoạn giao thời từ thời kỳ âm nhạc cổ điển sang thời kỳ âm nhạc lãng mạn. Khi mới lên 8 tuổi, ông đã biểu hiện ra là một thần đồng về âm nhạc qua việc chơi đàn piano. Năm 14 tuổi đã viết và biểu diễn thành công 3 bản sonata cho đàn piano. Beethoven không chỉ là một nhạc sĩ thiên tài mà còn là người đầu tiên cảm nhận sâu sắc về vai trò của âm nhạc đối với quảng đại quần chúng và là tài sản văn hóa của nhân loại.

Có lẽ vì như vậy nên ông đã để lại một khối lượng sáng tác đồ sộ là 135 tác phẩm bao gồm các thể loại nhạc kịch (opera), nhạc múa (ballet), 10 bản giao hưởng (symphony), nhạc thính phòng (camarazene), khúc cầu kinh (mise), song tấu (duo), tam tấu (trio), tứ tấu (kvartett), 15 bản sonata, chưa kể các tiền tấu, hát bè, phổ nhạc thơ… Ông đã sáng tác cả những khi ông hoàn toàn điếc, mù và quằn quại trong đau đớn để hôm nay chúng ta được hưởng thụ những bản nhạc bất hủ của ông mà ai cũng đã từng nghe đi nghe lại và mê đắm trong đó như bản giao hưởng số 3 “Anh hùng ca”, bản giao hưởng số 6 “Đồng nội”, bản sonata “Ánh trăng”, bản sonata “Mùa xuân”, bản giao hưởng số 9…

Có một bản giao hưởng của Beethoven được trình diễn nhiều nhất ở nhiều nơi trên thế giới, đến mức một đứa trẻ sinh ra trong một làng quê nghèo cũng có thể cất lên giai điệu mở đầu của bản nhạc khi cao hứng với thành quả nào đó của mình, đó là bản giao hưởng số 5 cung Đô thứ “Định mệnh”. Đây là tác phẩm được ông sáng tác trong thời kỳ thính lực của ông bắt đầu suy giảm rồi dẫn đến điếc hoàn toàn.

Tác phẩm như một dự cảm về định mệnh của cuộc đời ông và bản nhạc đã thể hiện đúng như những gì mà ông đã trải qua. Tác phẩm gồm 4 chương đã được công diễn lần đầu tại Viên (Áo) cách đây 210 năm, vào ngày 22/12/1808.

Bài viết này xin được giới thiệu với độc giả những giai điệu du dương của bản giao hưởng số 5 của Beethoven do Dàn nhạc giao hưởng Viên trình diễn tại nhà hát giao hưởng Viên, dưới sự chỉ huy của nhạc trưởng Christian Thielemann. Toàn bộ tác phẩm được trình diễn trong khoảng thời gian 35 phút, bao gồm bốn chương bắt đầu ở các mốc thời gian là:

Chương thứ nhất: Allegro con brio

Chương thứ hai: Andate Con moto

Chương thứ ba: Scherzo Allegro

Chương thứ tư: Allegro

Theo các chuyên gia về âm nhạc thì trong tác phẩm này, những nguyên tắc cải tiến của nhạc sĩ đã trở thành một công thức hoàn chỉnh kinh điển. Giao hưởng số 5 là “bản giao hưởng bi kịch” trong ý nghĩa cao quý cổ đại của danh từ ấy. Tất cả các chương của vở bi kịch này đều xuyên qua một trục phát triển kịch chung. “Qua cuộc đấu tranh đến thắng lợi”, “Từ tăm tối – ra ánh sáng”.

Tư tưởng triết lý chung của bản giao hưởng số 5 được áp dụng để diễn đạt là như thế. Đó là sơ đồ của nội dung và hai phần ngoài cùng của nó, còn phần giữa là cả một cảnh tượng của cuộc đấu tranh sống còn phức tạp và toàn diện đang phát triển. Những thời điểm cao trào trong cuộc đời con người được mô tả rất rõ trong bản giao hưởng, đó là khi một ai đấy buộc phải tham gia vào cuộc đấu tranh cho việc thực hiện lý tưởng, định mệnh, đấu tranh cho cái “tôi” của mình, tham gia cuộc đấu tranh mà có thể báo trước cái chết, nhưng không thể từ nan và kết thúc bằng thắng lợi của tinh thần đạo đức.

Tư tưởng hùng vĩ và cao cả được thể hiện dưới một hình thức rõ ràng kinh điển, cân đối, mạch lạc, logic và cô đọng, rất đời thường nhưng lại rất phi thường. Từ những bước chân rụt rè và tiếng gọi yếu ớt cho đến hành động dứt khoát của chiến sĩ trên yên ngựa phi nước đại và tiếng kèn xung trận ngân vang, từ những day dứt dồn nén trong lồng ngực đến cảm giác như tiếng thét vỡ òa trong lồng ngực… Nhờ những phẩm chất ấy bản giao hưởng số 5 đã trở thành loại kiểu mẫu, một tiêu chuẩn nhạc giao hưởng của thế kỷ 19.

Đúng như tên của bản giao hưởng, chủ đề “định mệnh” như một dự cảm mới về sức mạnh mới, một niềm kiêu hãnh và báo trước một thắng lợi sẽ xuất hiện. Ngay trong chương I, bên cạnh những giai điệu khẩn khoản dè dặt, du dương của chủ đề phụ là nền nhạc đặc biệt xuyên suốt của chủ đề chính, đó là sự tích lũy dần yếu tố căng thẳng, mãnh liệt dồn vào một dòng nhạc thống nhất, để rồi motiv định mệnh vang lên, tượng trưng cho giờ phút thử thách nghiêm trọng, tiếp theo là sự tan vỡ đột ngột thể hiện bằng sự đau buồn réo rắt quặn lòng người nghe.

Có dòng âm thanh như đề cập đến một khía cạnh mới của tư tưởng trong tác phẩm. Theo đó, người nghe có thể cảm nhận được những tư tưởng cao thượng, những cảm xúc nồng nhiệt của nhân vật trong bản hùng ca với trái tim yêu thương nhân loại. Nhân vật đó chính là Beethoven. Người nghe thấy rõ những khúc biến tấu thay đổi cho nhau, luân chuyển, lúc du dương, êm ái (alto và cello) đầy tính chất quả cảm cao thượng, khi thì lại như một bài ca kêu gọi với nhịp điệu diễu hành oai nghiêm, trang trọng, âm thanh kèn hiệu làm chúng ta tưởng tượng ra vị anh hùng xông trận.

Ở phần tiếp theo, những giai điệu hồi hộp lo lắng, âm điệu khẩn cầu rồi tiếp đến là âm điệu hào hùng như thác đổ thể hiện rõ nét. Người nghe sẽ cảm nhận được những tiếng ồn ào của đám đông bật dậy sau những âm thanh khẽ khàng thánh thót của tiếng chuông ngân, giống như sự sống trỗi dậy sau khoảng lặng im của tạm thời của sự bất tỉnh.

Sự bật dậy lúc đầu còn thầm kín, sau chuyển sang âm hưởng của một cuộc chiến đấu sôi động đang sắp sửa nổ ra. Chương 3 chính là chuẩn bị cho màn kết của bản giao hưởng, đó cũng là chương trình diễn những kết quả huy hoàng của cuộc chiến.

Chương 4 được xem như một bài hát hùng tráng ca ngợi con người đã chiến thắng cho cuộc đấu tranh cho những lý tưởng nhân đạo cao quý, cho giá trị nhân văn đích thực – bản thể người. Chính vì thế mà chương này đồ sộ như một khúc khải hoàn tường thuật về sức mạnh tinh thần con người.

Không thể đếm xuể đã có biết bao lời ca ngợi bản giao hưởng tuyệt vời này khi thính giả đắm mình trong bản nhạc để nghe những giai điệu cứ dâng trào lên cao mãi, cao mãi, đưa đẩy thính giả vào cõi vô tận và mãnh liệt của thế giới tâm linh, làm cho ai cũng có thể cảm nhận được những điều bình dị như nỗi buồn đau và niềm vui hạnh phúc đan quyện vào nhau, ôm ấp lấy thân phận mình một cách cao thượng bằng những âm điệu tuyệt vời. Đúng như lời một tác giả đã mô tả về bản nhạc: “Như ánh sánh rực rỡ chiếu xuyên qua màn đêm thăm thẳm, và lúc ấy ta mới nhận ra bóng tối khổng lồ đang lắc lư tới lui đã bao trùm lên ta, huỷ diệt mọi thứ bên trong ta chỉ trừ nỗi đau của niềm khắc khoải vô tận – cái khắc khoải mà trong đó mọi sự ngân lên trong cung bậc hân hoan đều bị dìm xuống và chết lịm, và chỉ qua nỗi đau ấy – cái thống trị nhưng không huỷ diệt tình yêu, hy vọng và niềm vui – ngực ta như muốn nổ tung bởi hơi thở dồn dập trong những hoà âm tràn ngập âm thanh của niềm đam mê, chúng ta bám lấy cuộc sống và trở thành người nắm giữ linh hồn”.

Nhân dịp Kỷ niệm ngày Thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam (22-12) và cổ vũ cho ĐTVN trước trận chung kết lượt đi AFF Cup 2018, Công đoàn Nhà hát Nhạc Vũ Kịch Việt Nam (VNOB) đã tổ chức giao lưu bóng đá giữa các cán bộ, nghệ sĩ, nhân viên của Nhà hát tại Trường 10-10.

Tham dự trận bóng đá có đại diện các đoàn hát, nhạc, múa cũng như các phòng, ban của VNOB. Các cầu thủ – nghệ sĩ được chia làm 2 đội. Đó là đội lão tướng (mặc trang phục màu cam ) và đội trẻ (trang phục màu xanh). Đặc biệt, lần đầu tiên đoàn múa cử thành viên tham dự mặc dù với diễn viên múa ballet, đá bóng dường như là điều bất khả thi.

Mở đầu trận giao lưu, các cầu thủ đội trẻ, với thể lực tốt, đã lao lên tấn công, áp đảo đội lão tướng. Chỉ trong vòng hiệp 1, đội trẻ đã ghi được 3 bàn thắng. Tuy nhiên, không hổ danh là gừng càng già càng cay, cho dù tuổi tác chênh lệch khá nhiều so với đội trẻ, các “lão tướng” cũng đã tràn lên phản công và khiến cho đội trẻ vài trùng lại.

Chung cuộc, 2 đội hòa 5-5. Người ghi nhiều bàn thắng nhất là cầu thủ Phạm Văn Vĩnh, thuộc đội trẻ, của phòng Hành chính – Tổng hợp với 2 bàn thắng. Các bàn thắng còn lại chia đều cho cầu thủ 2 đội.

Tuy chỉ là trận giao hữu, nhưng hai đội bóng đá nhận được sự cổ vũ nhiệt tình của các cán bộ, nghệ sĩ, nhân viên của VNOB. Đặc biệt, hai đội đã nhận được sự động viên, khích lệ của lãnh đạo Đảng và chính quyền của Nhà hát. NSƯT Trần Ly Ly, Giám đốc VNOB, cùng bí thư đảng ủy và Phó Giám đốc cũng như Chủ tịch Công đoàn đều có mặt và cổ vũ suốt trận đấu.

Chương trình giao lưu bóng đá của Công đoàn đã và đang giúp cho đời sống tinh thần của cán bộ, nghệ sĩ, diễn viên và nhân viên của Nhà hát từng bước được cải thiện, nâng cao tình đoàn kết và sự gắn bó với Nhà hát Nhạc Vũ Kịch Việt Nam.

Dưới đây là clip ghi 2 bàn thắng đầu tiên của cả 2 đội

Tuyết Hoa

Để đưa Kẹp hạt dẻ – Giấc mơ thần tiên 2018 đến gần với công chúng Việt Nam, đạo diễn – biên đạo múa Lưu Thu Lan đã đưa ra ý tưởng sử dụng đèn lồng và nón lá làm chủ đạo trên sân khấu của vở ballet.

Tiếp thu ý tưởng của biên đạo múa Lưu Thu Lan, thiết kế sân khấu , họa sĩ Nguyễn Công Hoan, đã dàn dựng hàng loạt đèn lồng trên sân khấu của vở diễn sắp tới. Bên cạnh đó, cây thông Noel cũng được pha trộn theo phong cách người Việt với những chiếc nón lá.

Để chuẩn chị một cách chu đáo nhất cho sân khấu tráng lệ của Kẹp hạt dẻ – Giấc mơ thần tiên, Nhà hát Nhạc Vũ Kịch Việt Nam (VNOB) đã chuẩn bị tới hơn 500 nón lá các loại cùng gần 50 đèn lồng. Hiện, các họa sĩ của Nhà hát đang làm việc hết sức tích cực cả ngày lẫn đêm để chuẩn bị cho sân khấu có một không hai của Kẹp hạt dẻ ở Việt Nam.

Tuyết Hoa